دارو آسپیرین
موارد استفاده آسپیرین
آسپرین برای درمان دردهای خفیف تا متوسط (سردرد، دیس منوره، میالژی، دردهای دندانی)، درمان درد و التهاب در بیماران آرتریت روماتوئید، اوستئوآرتریت و نیز کاهش تب اندیکاسیون دارد. همچنین به علت اثرات ضد پلاکتی، این دارو در درمان اولیه اختلالات قلبی-عروقی (آنژین پکتوریس، انفارکتوس میوکارد) نیز کاربرد دارد.
مکانیسم اثر آسپیرین
این دارو، آنزیم سیکلواکسیژناز را مهار می‌کند و پلاکت‌ها به این اثر بسیار حساس هستند. همچنین اثرات ضد التهابی آن از طریق مهار تولید آنتی بادی، مهار آزاد شدن هیستامین به وسیله آنتی‌ژن و تثبیت نفوذپذیری مویرگها طی واکنش‌های ایمونولوژیکی اعمال می‌شود.
فارماكوكينتيك
آسپرین پس از تجویز به فرم خوراکی به خوبی از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود و به میزان ۹۰-۸۰% به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود. نیمه عمر دارو ۳-۲ ساعت است و به طور وسیعی در کبد متابولیزه می‌شود. دارو توانایی عبور از جفت و شیر را نیز دارد.
موارد منع مصرف
در کودکان زیر ۱۲ سال (احتمال بروز سندرم ری)، افراد مبتلا به زخم دستگاه گوارشی، هموفیلی، افراد دارای سابقه حساسیت به سایر داروهاای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و کسانی که دچار ترومبوسیتوپنی، آنژیوادم و پولیپ‌های بینی همراه با آسم هستند نباید مصرف شود.
هشدارها
۱- در بیماری‌هایی مانند آسم، الرژی، آسیب‌های کلیوی یا کبدی، کاهش آب بدن، اولسرپپتیک و کمبود G۶PD باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
۲- مصرف آسپرین، درمان مناسبی برای کودکان مبتلا به بیماری‌های خفیف نبوده و در کودکان زیر ۱۲ سال فرآورده‌های حاوی آن، مگر در موارد خاص نظیر آرتریت جوانان، نباید مصرف شود.
عوارض جانبی آسپیرین
تحریک ملایم دستگاه گوارش، گاهی همراه با خونریزی بدون علامت و افزایش زمان خونریزی، از عوارض شایع مصرف این دارو است. در بیماران حساس، ممکن است اسپاسم برونش‌ها و واکنش‌های پوستی بروز نماید. همچنین نارسایی کلیوی، کبدی و عوارض عصبی نظیر اختلال شناخت، سرگیجه، وزوز گوش، تشنج، افسردگی، اختلالات اسید-باز و اثرات تب‌زا از عوارض وابسته به مقدار مصرف این دارو می‌باشند.
تداخل دارويي
الف- خطر خونریزی ناشی از مصرف داروهای ضد انعقاد خوراکی در حین درمان با این دارو تشدید می‌شود.
ب- مصرف همزمان این دارو با آنتی بیوتیک‌ها، کورتیکواستروئیدها و NSAIDs احتمال بروز عوارض گوارشی را تشدید می‌کند.
ج- مصرف همزمان این دارو با فوروزماید، آمینوگلیکوزیدها، سیس پلاتین، کاپرومایسین، اریترومایسین و نکومایسین، احتمال تشدید اتوتوکسیتی را زیاد می‌کند و از این نظر باید بیمار را چک کرد.
نکات قابل توصیه
الف- در کودکان تب دار با علائم سرماخوردگی و زیر ۱۲سال به علت احتمال بروز سندروم ری (Reye ‘s syndrome) مصرف آسپیرین به عنوان داروی ضد تب و ضد درد، منع مصرف دارد.
ب- در بیماران با سابقه آسم، احتمال تشدید حملات به دنبال مصرف آسپیرین افزایش می‌یابد.